Yabancı anaparaya özel takım

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, yemin edip resmen vazifeye başlaması ile beraber kurulacak bakanlar kurulunun ilk işi, ekonomi alanında atılacak adımlar olacak. Özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye’ye çekilmesi mevzusunda yeni bir eylem tasarısının devreye sokulması bekleniyor.

Yüksek Tercih Heyetinin 5 Temmuz’da tercihlere ait resmî neticeleri söylemesinden sonra, 8 Temmuz’da milletvekilleri, aynı gün veya 9 Temmuz’da da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Meclis’te yemin etmesi öngörülüyor. Erdoğan’ın hemen sonra yeni bakanlar kurulusunu oluşturması beklenirken, bir yandan da hükûmetin ilk etapta uygulamaya koyacağı adımlar tanımlanıyor. Erdoğan’ın sık sık gündeme getirdiği bu adımların başında, cemiyetsel refah seviyesinin yükseltilmesi ve yabancı yatırımcıların Türkiye’ye çekilmesi öncelikli olacak. Bu emelle, yeni hükûmet sistemi yapısı içinde Cumhurbaşkanlığı bünyesinde oluşturulacak ‘Yatırım Büroyu’nin yanı gizeme, şu anda Başbakanlık bünyesinde bulunan Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı’nın yine yapılandırılacağı ve daha etkin hâle getirileceği belirtiliyor. Cumhurbaşkanlığına bağlanması tasarlanan ajans, Yatırım Büroyu ile koordineli çalışacak ve yabancı yatırımcıların Türkiye’ye çekilmesi mevzusunda özel bir takım oluşturulacak. Yeni finansman modellerinin yaşama geçirilmesi ve yurtdışından yatırımcı çekilmesi için hazırlanan eylem tasarıyı da bu kapsamda süratle devreye sokulacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da sene sonuna kadar ehemmiyetli yurt dışı ziyaretleri yaparak, dış dünya ile entegrasyona sürat vereceği, bu ziyaretlerde yer alacak ekonomi kurmaylarının yatırımcılarla bire bir temasa geçeceği belirtiliyor.

GÜVEN ETRAFI OLUŞUYOR
AK Parti’nin ekonomi kurmayları da OHAL’in kaldırılacak olması, eforlu bir hükûmet yapısı ve kalıcı kararın, yatırımcılar açısından güven etrafını oluşturacağını ve bilinmeyenlikleri kaldıracağına dikkat sürükleyerek, “Ekonomide bilinmezliklerin kalkmasıyla beraber yatırım kararları daha rahat bir civarda alınacak. Öngörülebilirlik arkasıydı, meçhullükler eksildi. Türkiye hem yurtiçindeki hem de yurt dışındaki yatırımcılar için artık daha cazip konumda. Cemiyetsel refah seviyeyi de bu yatırımların çoğalması ile paralel olacak. Artan yatırım sihrime ve istihdamı birliktesi getirecek” değerlendirmesini yaptı.

Senenin ikinci yarısı akış süratlenecek
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Arda Ermut, kısa müddet evvel yaptığı söylemede, son 15 senede yapılan reformların en ehemmiyetlisinin yeni sistem farklılığı olacağını belirterek, “Bunun doğrudan yatırımlara tesiri süratli bir biçimde kollanacak. Senenin özellikle ikinci yarısını çok daha pozitif kapatacağız” demişti. Ermut “Ülkemizde katma bedeli yükseltecek, ithalata bağımlılığımızı eksiltecek, ihracattaki eforumuzu artıracak ve istihdam oluşturacak yatırımları sürüklüyor olmamız gerekli. Doğrudan yatırımlarda önceliğimiz bu” ifadelerini kullanmıştı.

Küresel yatırımcı ne ister?
Dünya Bankası raporuna göre yatırımcıları değişik ülkelere yatırım yapmaya yönelten etmenlerin başında; pazar ve faallik arayışı geliyor. Yatırımcılar sırasıyla; politik karar, kamu siyasetlerinin uygulanmasında saydamlık, öngörülebilirlik ve ergonomik yatırım etrafı yatırım koruma garantisi, işe başlama basitliği, yatırım teşvikleri gibi arayışındalar. İmalde faallik arayışı çoğaldıkça; ucuz ve nitelikli iş eforu, fiziksel altyapı, makroekonomik karar, kur kararı, düşük ödenti oranları, düşük girdi maliyetleri gibi bileşenlerin de ehemmiyeti çoğalıyor. Şirket arkadaşı siyasetler ve yerli tedarikçilerle eforlu irtibatlar kurulabilen ülkeler de öncelikli oluyor. Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı ile Yatırım Büroyu, bunları dikkate alarak yabancı yatırımcıya güven verecek.

Son yarıyılda giriş eksildi
Türkiye’ye doğrudan yabancı yatırım DYY akışında, 2005 sonrasında besbelli bir çoğalış yaşandı. Yabancı anaparalı işletme rakamı 2006’da takribî 15 bin seviyesindeyken, 2017’de 58 binlere erişmiş vaziyette. DYY girişlerinin GSYİH’ye oranı, özelleştirmelerin görece yoğun olduğu 2006-2008 yarıyılında yüzde 3’e yakınken, küresel finansal kriz sonrasında yüzde 1,5 seviyesinde reelleşmiş. Türkiye, küresel kriz sonrasında, Dünya Bankası tarifine göre içinde olduğu “orta-yüksek kazanç grubu” ülkelere giden toplam DYY’lerin yüzde 3’şöhreti sürükleyebilmiş.